Słownik pojęć logistycznych

ADR to umowa europejska regulująca międzynarodowy transport drogowy towarów niebezpiecznych.

AEO, czyli Authorized Economic Operator, to status przyznawany przedsiębiorstwom, który umożliwia bardziej efektywną odprawę celną. To certyfikat, który daje szereg uprawnień w procesie kontroli celnej w ramach Unii Europejskiej, prowadząc do zmniejszenia liczby przeprowadzanych kontroli. W przypadku konieczności przeprowadzenia kontroli, przedsiębiorstwa posiadające status AEO są traktowane priorytetowo. Dzięki temu, odprawa celna przebiega bardziej sprawnie i płynnie dla tych upoważnionych podmiotów.

AMS, czyli Automated Manifest System, to automatyczny system zgłaszania danych podczas eksportu do USA.

ATA, czyli Air Transport Association of America, jest amerykańskim stowarzyszeniem branżowym związanym z transportem lotniczym.

ATA Carnet, znany również jako Karnet ATA, to międzynarodowy dokument celny, który upraszcza proces odprawy celnej dla towarów wywożonych w celach akwizycyjnych, wystawienniczych i wyposażenia zawodowego. Karnet ATA umożliwia swobodne przemieszczanie się tych towarów przez granice, eliminując konieczność opłacania dodatkowych opłat celnych i podatkowych na czas ich tymczasowego pobytu w innym kraju. Jest to zatem ważny dokument ułatwiający międzynarodowe handlowe i wystawiennicze działania.

ATT, czyli Goods attached to air waybill, odnosi się do towarów, które są dołączone lub przyczepione do lotniczego listu przewozowego. Oznacza to, że towary są ściśle powiązane i towarzyszą dokumentowi przewozowemu, zawierającemu informacje o przesyłce.

AWB, czyli Air Waybill, to dokument używany w transporcie lotniczym do rejestrowania i śledzenia przesyłek. Jest to rodzaj lotniczego listu przewozowego, który zawiera informacje o nadawcy, odbiorcy, rodzaju towaru, ilości, wadze oraz inne istotne szczegóły dotyczące przewożonej przesyłki.

B/L, czyli bill of lading, to dokument znany jako konosament, który służy jako morski list przewozowy.

BAF, czyli Bunker Adjustment Factor, to dodatkowa opłata uwzględniająca wzrost cen paliwa okrętowego.

BAG, czyli Bundesamt für Güterverkehr, jest niemieckim odpowiednikiem polskiej Inspekcji Transportu Drogowego. Kontrolerzy BAG mają uprawnienia do kontroli zarówno krajowych, jak i zagranicznych podmiotów.

CAF, czyli Currency Adjustment Factor, to dodatkowy czynnik waloryzacyjny wynikający ze zmiany kursów walut.

CAO, czyli Cargo Aircraft Only, oznacza, że dany lot jest dostępny tylko dla samolotów towarowych. Inne rodzaje samolotów, takie jak pasażerskie, nie mają możliwości przewożenia ładunków na takim locie.

CASS, czyli Cargo Accounts Settlement System, to system rozliczeń stworzony w celu ułatwienia rozliczeń między liniami lotniczymi a spedytorami. Działa jako platforma umożliwiająca uproszczone i efektywne rozliczenia finansowe za usługi transportowe świadczone przez linie lotnicze.

CAT, czyli Cargo Accompanying Transport, odnosi się do podmiotu obsługującego transportowany ładunek. Jest to osoba lub firma odpowiedzialna za zapewnienie prawidłowego przewozu i zabezpieczenia ładunku podczas transportu.

CBM / metr sześcienny - to wymiar 1 x 1 x 1m / najczęściej odnosi się do objętości towaru.

CFS, czyli Container Freight Station, to miejsce specjalnie przeznaczone do rozładunku i załadunku kontenerów z i na statki. Jest to punkt, w którym odbywa się przemieszczanie ładunków kontenerowych pomiędzy statkiem a lądem.

CFR, czyli Cost and Freight, oznacza, że sprzedawca jest odpowiedzialny za pokrycie kosztów transportu towaru do miejsca docelowego. Jednakże, ryzyko związane z towarem przechodzi na kupującego już w momencie załadunku na statek.

CIF, czyli Cost, Insurance and Freight, oznacza, że sprzedawca jest odpowiedzialny za pokrycie kosztów, ubezpieczenia i frachtu związanych z transportem towaru do portu przeznaczenia. W przypadku utraty lub uszkodzenia towaru w trakcie tranzytu, to sprzedawca ponosi odpowiedzialność i ponosi związane z tym koszty.

CIM to międzynarodowa konwencja regulująca transport towarów koleją.

CIP, czyli Carriage and Insurance Paid to, oznacza, że koszty przewozu i ubezpieczenia są opłacone do określonego miejsca docelowego. W ramach umowy, sprzedawca jest odpowiedzialny za pokrycie tych kosztów, aż do momentu dostarczenia towaru do wskazanego miejsca przeznaczenia.

CISF (China International Shipping Fee) to dodatkowa opłata obowiązująca przy transporcie morskim z Chin.

CMR to konwencja stosowana w przypadku międzynarodowego transportu drogowego realizowanego w celach zarobkowych. Skrót CMR odnosi się również do międzynarodowego samochodowego listu przewozowego, który jest dokumentem osobistym i nieprzekazywalnym, używanym do rejestrowania szczegółów dotyczących przewozu towarów drogą lądową.

CPT, czyli Carriage Paid To, oznacza, że koszty przewozu są opłacone do określonego miejsca docelowego. Jest to odpowiednik CFR w przypadku transportu innego niż morski i wodny śródlądowy. Zgodnie z umową, sprzedawca ponosi koszty przewozu do wskazanego miejsca przeznaczenia.

DAP, czyli delivered at place inaczej dostarczone do wyznaczonego miejsca, najczęściej wyznaczonym miejscem będzie port lub terminal kolejowy lub lotniczy

DDP, czyli delivered duty paid, oznacza, że sprzedający będzie odpowiedzialny za dostarczenie towaru do miejsca przeznaczenia i opłacenie wszystkich należności celno podatkowych

DDU, czyli delivered duty unpaid, oznacza, że sprzedający dostarczy towar do drzwi jednak nie przeprowadzi odprawy celnej w kraju przeznaczenia i nie opłaci należności celno-podatkowych

DGR - Dangerous Goods Regulations - zbiór wytycznych dotyczących sposobu transportu i dokumentacji przesyłek lotniczych, które są niebezpieczne.

EAN - European Article Number , znany również jako Europejski Kod Towarowy, służy do etykietowania jednostek towarowych, zwłaszcza produktów detalicznych.

EBS - Emergency Bunker Surcharge To dodatkowa opłata mająca na celu redukcję wpływu zmienności cen paliwa, a decyzję o jej naliczeniu podejmuje armator, który realizuje transport.

EORI – Numer Rejestracji i Identyfikacji Podmiotów Gospodarczych, to inaczej numer importera, wykorzystuje się go jako identyfikacja do kontaktu z urzędem celnym. Każdy importer lub eksporter musi posiadać numer EORI. Aby to zrobić wystarczy złożyć wniosek i przyznanie, całość nie powinna zająć dłużej niż kilka dni. 

ePOD – elektroniczny dowód dostawy

ETA – estimated time of arrival - szacowany czas dostarczenia ładunku do miejsca przeznaczenia czyli np. portu lub terminala 

EWB – Express Waybill oznacza list przewozowy w transporcie intermodalnym

ETD – Estimated / Expected Time of Departure) - w praktyce oznacza to przewidywaną datę wypłynięcia statku, pociągu lub w przypadku transportu lotniczego wylotu naszego towaru. Dzięki temu mamy dokładną datę wyruszenia ładunku.

ERS - czyli dodatkowa dopłata, ma na celu kompensację strat armatora wynikających z niewystarczającej dostępności kontenerów

EUR to standardowa paleta europejska, wykonana z drewna o rozmiarach 1200 x 800 mm.

EXW - Formuła EXW czyli Ex works w praktyce oznacza, że sprzedający wystawia ładunek przed magazyn lub w innym wyznaczonym miejscu. Reszta gestii transportowej zostaje po naszej stronie czyli odebranie ładunku z magazynu załadowcy i dalszy transport do miejsca przeznaczenia. W takim wypadku należy skorzystać z firmy logistycznej, która przeprowadzi za nas taki transport właśnie na warunkach EXW. Za załadunek towaru będzie odpowiedzialny kupujący, często sprzedający ma potrzebny sprzęt do załadunku, jednak jeśli z jego winy coś pójdzie nie tak to i tak odpowiedzialność leży po stronie kupującego.

FAK, czyli Freight All Kind, to system klasyfikacji taryfowej przewoźnika, który obejmuje różne rodzaje towarów, gromadzone i wysyłane razem, stosując jedną stawkę frachtową. Przesyłki skonsolidowane są powszechnie określane jako FAK.

FAF, znany również jako fuel adjustment factor, to wskaźnik korygujący cenę paliwa.

FAS, czyli Free alongside ship - Oznacza dostarczenie towaru do burty statku w wyznaczonym porcie załadunku. Eksporter ma bezpośredni dostęp do statku w celu załadunku, zwłaszcza w przypadku ładunków masowych lub towarów niepakowanych w kontenery.

FCA -  czyli free carier oznacza, że sprzedający musi dostarczyć towar we wskazany punkt, który najczęściej będzie portem załadunku lub terminalem kolejowym lub lotniczym, z którego towar będzie wychodził.

FCL – Full container load, oznacza jeden cały kontener

FCR, czyli Forwarders Certificate of Receipt, to dokument potwierdzający odbiór towaru, którego głównym celem jest wspieranie finansowania handlu oraz ułatwianie stosowania akredytyw.

FEU – forty foot equivalent unit - to jednostka równoważna do 40 stopowego kontenera. 

FIATA (ang. International Federation of Freight Forwarders Associations). FIATA jest międzynarodową organizacją zrzeszającą przewoźników, agentów spedycyjnych i inne podmioty związane z branżą transportu i logistyki.

FEFO, czyli first expiry first out, to zasada, na mocy której produkty o najwcześniejszej dacie ważności są wydawane jako pierwsze.

FIFO, czyli first in first out, to zasada, według której towary przechowywane najdłużej w magazynie są wydawane jako pierwsze.

FOB to zasada Incoterms FOB czyli free on board w praktyce oznacza, że sprzedający jest odpowiedzialny za dostarczenie towaru do portu lub innego miejsca przeznaczenia, które ustalimy. Również sprzedający jest zobowiązany do opłacenia kosztów lokalnych oraz przeprowadzenia odprawy eksportowej.

Form A to certyfikat pochodzenia, który potwierdza kraj lub region pochodzenia towaru. Jest on wymagany do skorzystania z preferencyjnej stawki celnej podczas importu z krajów rozwijających się i słabo rozwiniętych

FRI oznacza zamrożone towary, które podlegają kontroli weterynaryjnej lub sanitarno-higienicznej.

towary mrożone z ang. frozen goods

oznacza transport ładunku całej naczepy / całopojazdowy